Trong thời đại toàn cầu hóa, việc đi lại, học tập và làm việc ở nước ngoài không còn xa lạ. Tuy nhiên, để chuyến đi của bạn diễn ra suôn sẻ, hộ chiếu (passport) và thị thực (visa) là hai loại giấy tờ không thể thiếu. Hãy cùng BaydiTravel tìm hiểu sâu hơn để chủ động chuẩn bị và tự tin lên đường!
Xem thêm: Boarding Pass
Vì sao bạn cần hiểu rõ về Visa và Passport?
Hồi đầu năm, một khách hàng của BaydiTravel chuẩn bị chuyến du lịch đầu tiên tới châu Âu. Chị tưởng chỉ cần hộ chiếu là đủ, nhưng đến ngày bay mới biết mình chưa có visa Schengen, buộc phải hoãn chuyến đi. Câu chuyện này không hiếm – và đó cũng là lý do bài viết này ra đời: Giúp bạn và người thân không bao giờ mắc lại những sai lầm cơ bản khi chuẩn bị hồ sơ xuất ngoại.
Hộ chiếu (passport) là gì?
Hộ chiếu (passport) là giấy tờ tùy thân quốc tế do chính phủ cấp, xác nhận danh tính và quốc tịch của bạn. Đây là “tấm vé thông hành” giúp bạn xuất nhập cảnh hợp pháp, đồng thời là cách để các quốc gia kiểm soát dòng người ra vào lãnh thổ của mình.
Các loại hộ chiếu (passport) phổ biến
| Loại hộ chiếu | Đối tượng áp dụng | Mục đích sử dụng |
| Hộ chiếu phổ thông | Công dân bình thường | Du lịch, du học, công tác, định cư |
| Hộ chiếu công vụ | Cán bộ, công chức nhà nước | Công tác nước ngoài |
| Hộ chiếu ngoại giao | Quan chức ngoại giao, lãnh sự | Đại diện quốc gia, ngoại giao |
Ví dụ: Nếu bạn là sinh viên đi du học Úc, bạn chỉ cần hộ chiếu phổ thông. Còn nếu bạn là cán bộ đại diện Việt Nam công tác tại Đại sứ quán, bạn sẽ cầm hộ chiếu công vụ hoặc hộ chiếu ngoại giao.
Yêu cầu để xin cấp hộ chiếu (passport)
Để làm hộ chiếu, bạn cần chuẩn bị:
- Tờ khai mẫu X01: Điền chính xác thông tin cá nhân.
- 4 ảnh 4×6 nền trắng: Trang phục lịch sự.
- Chứng minh nhân dân/thẻ căn cước công dân: Bản gốc, còn hiệu lực.
- Sổ hộ khẩu hoặc sổ tạm trú (KT3): Bản chính để đối chiếu.
- Giấy khai sinh & ảnh 3×4: Đối với trẻ em dưới 14 tuổi.
- Giấy ủy quyền (nếu cần): Nếu không trực tiếp đi làm hộ chiếu.
Lưu ý: Thông tin trên giấy tờ phải trùng khớp và rõ ràng. Hồ sơ không hợp lệ sẽ bị trả lại, làm mất thời gian của bạn.
Visa là gì?
Visa (thị thực) là giấy phép do cơ quan nhập cư của một quốc gia cấp, cho phép bạn nhập cảnh và lưu trú hợp pháp tại nước đó trong thời gian nhất định. Dù hộ chiếu của bạn còn hạn, nếu không có visa phù hợp, bạn vẫn có thể bị từ chối nhập cảnh.
Các loại visa phổ biến và mục đích sử dụng
- Visa du lịch: Dành cho người đi nghỉ dưỡng, thăm thân hoặc công tác ngắn hạn.
- Visa làm việc: Cho phép bạn làm việc hợp pháp tại quốc gia đó (cần thư mời từ nhà tuyển dụng).
- Visa lưu trú dài hạn: Thường để định cư hoặc đoàn tụ gia đình.
- Visa học tập: Dành cho du học sinh theo học tại trường/cơ sở giáo dục.
Ví dụ:
Bạn muốn sang Mỹ du lịch, bạn cần xin visa B2. Nếu đi học, bạn cần visa F1.
Yêu cầu xin visa – Checklist hồ sơ cần chuẩn bị
- Hộ chiếu còn hạn: Thường yêu cầu còn ít nhất 6 tháng tính từ ngày dự định xuất cảnh.
- Đơn xin visa: Theo mẫu của từng nước.
- Lịch trình chuyến đi: Vé máy bay, đặt phòng khách sạn, lịch trình dự kiến.
- Chứng minh tài chính: Sao kê ngân hàng, xác nhận lương, tài sản.
- Ảnh thẻ: Đúng chuẩn quy định (mỗi nước có tiêu chuẩn riêng).
- Giấy tờ chứng minh mục đích chuyến đi: Thư mời, giấy nhập học, hợp đồng lao động…
- Giấy khám sức khỏe/tiêm chủng: Đối với một số quốc gia và loại visa.
Mẹo nhỏ: Nếu bạn chưa rõ cách chuẩn bị hồ sơ tài chính hay lịch trình, hãy liên hệ BaydiTravel – chúng tôi có dịch vụ tư vấn miễn phí và kiểm tra hồ sơ trước khi nộp.
Passport và Visa: Sự khác biệt & mối liên hệ
| Tiêu chí | Passport (Hộ chiếu) | Visa (Thị thực) |
| Mục đích | Xác nhận danh tính, quốc tịch, quyền xuất nhập | Cho phép nhập cảnh, lưu trú, học tập, làm việc… |
| Cơ quan cấp | Chính phủ nước bạn | Đại sứ quán/lãnh sự nước đến |
| Thời hạn | 5-10 năm, có thể gia hạn | Thường ngắn hơn, tùy mục đích |
| Có thể đi đâu? | Đến bất kỳ nước nào chấp nhận hộ chiếu đó | Chỉ có giá trị tại nước cấp visa |
| Bắt buộc khi đi nước ngoài? | Luôn luôn | Tùy chính sách quốc gia đến |
Nếu bạn bay tới Thái Lan, có thể chỉ cần hộ chiếu vì Việt Nam được miễn visa. Nhưng nếu đi Hàn Quốc, Nhật Bản, châu Âu, bạn bắt buộc phải có cả hộ chiếu và visa hợp lệ.
Quy trình xin cấp visa mới nhất
- Chuẩn bị hồ sơ:
Xem lại checklist ở trên, chú ý các giấy tờ bắt buộc.
- Đặt lịch hẹn với Đại sứ quán/Lãnh sự quán:
Nhiều nước yêu cầu đặt lịch online trước (Mỹ, Úc, Schengen…).
- Nộp hồ sơ và đóng phí:
Mức phí tùy loại visa, thường từ 600.000 đồng trở lên.
- Tham gia phỏng vấn (nếu có):
Trả lời trung thực, rõ ràng về lịch trình, tài chính, mục đích chuyến đi.
- Nhận kết quả:
Visa được dán vào hộ chiếu hoặc cấp dưới dạng điện tử (e-visa).
Nhiều hồ sơ bị từ chối chỉ vì thiếu xác nhận tài chính, giấy tờ chứng minh mục đích không rõ ràng, hoặc thông tin không nhất quán. Hãy kiểm tra hồ sơ kỹ và hỏi chuyên gia nếu chưa rõ!
Hướng dẫn chi tiết thủ tục làm hộ chiếu (passport)
Chuẩn bị hồ sơ
- Tờ khai mẫu X01 (trực tiếp hoặc online)
- 4 ảnh 4×6 (nền trắng, áo có cổ)
- CMND/CCCD bản gốc
- Sổ hộ khẩu/sổ tạm trú
- Giấy khai sinh & ảnh 3×4 cho trẻ em dưới 14 tuổi
- Giấy ủy quyền nếu nộp hộ
Quy trình thực hiện
- Nộp hồ sơ tại Phòng Quản lý xuất nhập cảnh nơi đăng ký hộ khẩu/tạm trú.
- Trả lời phỏng vấn ngắn về mục đích và thông tin cá nhân.
- Nộp lệ phí làm hộ chiếu (200.000 đồng/lần cấp mới).
- Nhận phiếu hẹn trả kết quả (thường 7-14 ngày làm việc).
Tips: Nên đi làm hộ chiếu vào buổi sáng các ngày giữa tuần để tránh đông đúc. Nếu có lỗi thông tin, xử lý sớm sẽ không bị trễ kế hoạch đi nước ngoài.
Xin visa – Hướng dẫn thủ tục và lưu ý cho từng đối tượng
Xin visa cho người Việt Nam
- Nộp hồ sơ trực tiếp tại Đại sứ quán/Lãnh sự quán hoặc qua trung tâm tiếp nhận được ủy quyền (ví dụ: VFS Global, TLScontact).
- Tham khảo kỹ hướng dẫn của từng quốc gia (website chính thức) để tránh thiếu giấy tờ.
- Một số nước cho phép xin visa online (e-visa), bạn có thể đăng ký và thanh toán trực tiếp trên website.
Xin visa cho người nước ngoài vào Việt Nam
- Xin visa tại Đại sứ quán Việt Nam tại nước sở tại, hoặc
- Xin visa on arrival (visa tại cửa khẩu) nếu đi theo tour hoặc được bảo lãnh bởi doanh nghiệp Việt Nam.
- Nhiều trường hợp có thể xin thị thực điện tử (e-visa) qua cổng thông tin của Bộ Công an Việt Nam.
Các lưu ý khi tham gia phỏng vấn xin visa
- Chuẩn bị hồ sơ đầy đủ: Mang theo bản gốc và bản sao.
- Trả lời trung thực: Cán bộ phỏng vấn sẽ đánh giá sự nhất quán thông tin.
- Chứng minh tài chính, mục đích rõ ràng: Rất nhiều visa bị từ chối vì không chứng minh được yếu tố này.
Khách hàng của BaydiTravel từng bị từ chối visa Mỹ vì lịch trình du lịch không hợp lý, sau khi điều chỉnh lại theo tư vấn, đã thành công xin visa ở lần phỏng vấn tiếp theo.
Câu hỏi thường gặp
Có thể xin visa khi passport sắp hết hạn không?
Không. Hầu hết các nước yêu cầu hộ chiếu còn hạn ít nhất 6 tháng.
Nếu bị mất passport/visa ở nước ngoài thì sao?
Bạn cần liên hệ ngay Đại sứ quán/Lãnh sự quán Việt Nam hoặc nơi cư trú để được hỗ trợ cấp lại giấy tờ khẩn cấp.
Thời gian xét duyệt visa thường mất bao lâu?
Tùy từng quốc gia, trung bình từ 5–15 ngày làm việc, có nước kéo dài tới 1–2 tháng.
Có được miễn visa không?
Một số nước miễn visa cho người Việt Nam (Thái Lan, Singapore, Indonesia…) nhưng vẫn cần hộ chiếu còn hạn.
Kết luận
Hiểu rõ hộ chiếu (passport) và visa là bước đầu giúp bạn tự tin thực hiện ước mơ khám phá thế giới. Đừng ngần ngại đặt câu hỏi hoặc liên hệ BaydiTravel bất cứ khi nào bạn cần tư vấn, kiểm tra hồ sơ, hoặc giải đáp thắc mắc về thủ tục xuất nhập cảnh. Chúng tôi luôn sẵn sàng đồng hành cùng bạn!
Xem thêm: Tìm hiểu thủ tục đi máy bay
